Eskişehir İl Sağlık Müdürü Prof. Dr. Uğur Bilge’nin “12 Kasım Dünya Zatürre Günü” nedeniyle yapmış olduğu basın açıklaması.

2009 yılından itibaren Dünya Zatürre Günü her yıl 12 Kasım tarihinde kutlanmaktadır. Dünya Zatürre Günü; Zatürre hakkındaki farkındalığı artırmayı, zatürreden koruma, önleme ve zatürrenin tedavi edilmesine yönelik müdahale programlarının geliştirilmesi ve zatürre ile mücadele edilmesini hedeflemektedir.

Zatürre, yalnızca 2019'da 672.000’i çocuk olmak üzere 2,5 milyon insan hayatına mal oldu. 2021'de COVID-19 dahil olmak üzere solunum yolu enfeksiyonlarından tahmini ölüm yükü 6 milyondur. En büyük risk altında olanlar çok erken yaştakiler ve çok yaşlılardır.

Zatürree akciğerleri tutan iltihabi bir hastalıktır. Tedavi edilmediği takdirde ölümlere neden olmaktadır; özellikle bebek ve çocuklarda, vücut direnci düşük olan hastalarda, süreğen hastalığı olanlarda, yaşlılarda ağır seyretmektedir.  Zatürre tüm dünyada sık rastlanan, ağır bir hastalık olmayı sürdürmektedir. Tıptaki büyük ilerlemelere rağmen son 40 yılda zatürrenin öldürücülüğü biraz azalsa da hala yüksektir.  Tüm dünyada hekime başvuruların, tedavi giderlerinin, iş-okul günü kayıplarının ve ölümlerin önemli bir kısmından sorumludur

Özellikle çocuklarda, 65 yaş üstü yaşlılarda, kronik bir hastalığa sahip olanlarda (böbrek, şeker, kalp veya akciğer hastalığı gibi), sigara kullananlarda, bağışıklık sistemini baskılayan bir hastalık veya ilaç kullanımı varlığında daha sık görülür. Toplum kökenli zatürre, tüm dünyada hastane başvurularının, tedavi giderlerinin, iş-okul günü kayıplarının ve ölümlerin önemli bir kısmından sorumludur. SARS-CoV-2 virüsünün neden olduğu COVID-19 hastalığının da zatürreye yol açtığı bilinmektedir. Tüm dünyadaki COVID-19'dan ölümlerin 5 milyonu aştığı bilinmektedir.

Zatürreden Korunmak İçin Belirli önlemler alındığı takdirde zatürre büyük ölçüde önlenebilen bir sağlık sorunudur. Altta yatan kronik hastalıkların kontrol altına alınması, dengeli beslenme, hijyenik önlemler, sigara ve alkol alışkanlıklarının kontrolü, pnömokok ve yıllık influenza (grip) aşılarının uygulanması ile toplum kökenli zatürrenin görülme sıklığı ve ölüm oranı azaltılabilir. Aktif tütün ürünleri kullanmak veya pasif tütün dumanına maruz kalmak, toplum kökenli zatürre açısından risk faktörleri arasında yer alması nedeniyle, bu olgulara sigarayı bırakma konusunda mutlaka tıbbi destek verilmelidir.

Aşılama, çocuklarda ve yaşlılarda zatürreden en önemli koruyucu önlemdir. Aşılama ile zatürre görülme sıklığı ve ölüm oranlarını azaltılabilmektedir. Bu nedenle çocuklara ve yaşlılara ülkemizde rutin aşılama programı önerilerine göre zatürre aşısı (pnömokok ve grip aşısı) olmaları tavsiye edilmelidir. Grip mevsimine de girdiğimiz şu günlerde maske mesafe ve hijyen tedbirleri de yeniden önem kazanmıştır. Eksik Covid 19 aşıları ve grip, zatürre (pnömokok) aşıları tamamlatılmalıdır. Kişiler herhangi bir semptom varlığında hastalıkların yayılımını önlemek amacıyla maske kullanmalıdırlar.